با اینکه همه ما انتظار داریم بارداری دورانی خوش همراه با انتظاری شیرین محسوب شود اما برخی از زنان با عوارض مختلف مربوط به سلامت خود و جنین داخل شکمشان روبرو می‌شوند. یکی از این عارضه‌های خطرناک نیز اختلال چسبندگی جفت است. این شرایط اگر به درستی تشخیص داده نشود یا به درستی تحت مدیریت و درمان قرار نگیرد، به پیامدها و دردسرهای شدیدی منجر می‌شود. از آنجایی که جفت نقش مهمی در تغذیه جنین در حال رشد دارد، هر گونه ناهنجاری در اتصال آن به دیواره رحم می‌تواند پیامدهای مهمی همراه داشته باشد. برای اینکه با نشانه های چسبندگی جفت آشنا شوید باید به سراغ متخصصان حاضر در این حوزه بروید. به عبارت دیگر در صورت مشاهده علائم چسبندگی جفت بلافاصله به مطب متخصص منتخب خود مراجعه کنید. هر چه زودتر برای درمان دست به کار شوید، نتیجه بهتری می‌گیرید.
منظور از چسبندگی جفت چیست؟
چسبندگی جفت به گروهی از اختلالات اشاره دارد که با اتصال غیرطبیعی جفت به دیواره رحم مشخص می‌شود. این وضعیت می‌تواند به اشکال مختلفی ظاهر شود که براساس عمق تهاجم به بافت رحم طبقه‌بندی می‌شوند.
افزایش نرخ سزارین به افزایش این اختلالات کمک می‌کند و آگاهی یا درک علائم و نشانه های چسبندگی جفت نیز برای مادران باردار یا پزشکان منتخب آن‌ها امری حیاتی است. در ادامه انواع اختلالات چسبندگی جفت را نام می‌بریم:
- پلاسنتا اکرتا که حدود 75 تا 78 درصد از چسبندگی را نشان می‌دهد.
- پلاسنتا اینکرتا تنها 17 درصد از این عارضه را در بردارد.
- پلاسنتا پرکرتا نیز حدود 5 تا 7 درصد از چسبندگی جفت را شامل می‌شود.
فاکتورهای موثر در بروز چسبندگی جفت
عوامل متعددی در بروز این عارضه بارداری تاثیر دارند. برای مثال جراحی‌های قبلی رحم می‌تواند یکی از رایج‌ترین دلایل بروز مشکل چسبندگی جفت محسوب شود. به عبارت دیگر خانم‌هایی که سابقه یک یا چند زایمان سزارین را دارند، به دلیل زخم شدن دیواره رحم در معرض خطر بیشتری قرار می‌گیرند.
همچنین میومکتومی که برداشتن فیبروم از طریق جراحی است، بافت اسکار ایجاد می‌کند که بر لانه‌گزینی جفت نیز تاثیر دارد. در ضمن جفت سرراهی نیز از دیگر عوامل موثر در بروز این مشکل است.
البته که سن مادر یکی از رایج‌ترین دلایل احتمال چسبندگی جفت محسوب می‌شود. زنان بالای 35 سال در معرض خطر بیشتری برای ایجاد ناهنجاری‌های جفتی همانند چسبندگی آن قرار دارند. زنانی که دارای چند قلو هستند نیز شاید تغییراتی در محیط رحم تجربه کنند که خطر ابتلا به مشکلات جفت را افزایش می‌دهد. برخی دیگر از فاکتورهای موثر در چسبندگی جفت عبارت هستند از:
- ناهنجاری‌های رحم
- وجود رحم دوشاخ
- افزایش تعداد حاملگی‌ها
- زنانی که پیش‌تر جراحی رحم انجام داده‌اند
- سیگار کشیدن
- التهاب غشاهای جنینی
با درک این عوامل شما نه تنها به تشخیص زودهنگام چسبندگی جفت دست می‌یابید بلکه برای درمان آن نیز دست به کار خواهید شد.
آشنایی با علائم چسبندگی جفت
شناخت علائم چسبندگی جفت برای مداخله و درمان به موقع ضروری است. در حالی که شاید برخی از مادران باردار نشانه های چسبندگی جفت را مشاهده نکنند، برخی دیگر طیف وسیعی از این علائم را تجربه کرده و به بررسی‌های بیشتری نیاز دارند. برخی از علائم چسبندگی جفت را در ادامه شرح می‌دهیم:
یافته‌های غیرطبیعی سونوگرافی: سونوگرافی اغلب اولین روش تصویربرداری برای ارزیابی سلامت جفت است. علائمی همانند وجود نوارهای تیره داخل جفتی، عروق نامنظم و برآمدگی غیرطبیعی رحم نشان‌دهنده چسبندگی بالقوه خواهد بود.
- جفت سرراهی: زنانی که دارای جفت سرراهی هستند بدین معنا است که جفت دهانه رحم آن‌ها را می‌پوشاند. این افراد بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به اختلالات چسبندگی جفت هستند. در صورت چنین مشکلاتی، عوارض حین زایمان نیز رخ می‌دهند و مادر باید به دقت تحت نظر قرار گیرد.
- خونریزی شدید: خونریزی شدید غیر قابل توضیح در دوران بارداری به خصوص در 3 ماهه سوم بارداری نشانه‌ای از مشکلات جفت از جمله چسبندگی آن است. این شرایط باید تحت نظر متخصص حرفه‌ای تحت ارزیابی دقیق قرار گیرد.
- خونریزی پس از زایمان: یکی از شدیدترین نشانه های چسبندگی جفت خونریزی پس از زایمان است که اگر جفت پس از زایمان به درستی جدا نشود، این خونریزی اتفاق می‌افتد. چنین عارضه‌ای به عوارض مختلف و حتی مرگ و میر مادران منجر می‌شود.
- درد یا ناراحتی: برخی از زنان درد یا ناراحتی شکمی را به ویژه به هنگام انقباضات یا زایمان تجربه می‌کنند که نشان‌دهنده چسبندگی جفت است.
- تاریخچه جراحی رحم: زنانی که سابقه سزارین، میومکتومی یا سایر جراحی‌های رحمی را دارند، در معرض خطر بیشتری برای ایجاد چسبندگی جفت هستند. آگاهی از علائم چسبندگی جفت به تشخیص زودهنگام این عارضه کمک می‌کند.
روش تشخیص عارضه چسبندگی جفت
تشخیص چسبندگی جفت به ترکیبی از ارزیابی بالینی و تکنیک‌های تصویربرداری نیاز دارد. در حالی که اولتراسوند ابزار اصلی مورد استفاده محسوب می‌شود، روش‌های دیگر نیز اطلاعات دقیقی در مورد وضعیت جفت ارائه می‌دهند. در بخش‌های بعدی برخی از رایج‌ترین روش‌های تشخیص این عارضه را توضیح می‌دهیم.
سونوگرافی تشخیص چسبندگی جفت
اولتراسوند اولین روش تصویربرداری برای ارزیابی سلامت جفت است که ساختارهای غیرطبیعی جفت و الگوهای جریان خون را نشان می‌دهد. استفاده از سونوگرافی داپلر به ویژه برای ارزیابی جریان خون در جفت کاربرد دارد.
برای اطلاعات بیشتر درباره سونوگرافی داپلر این مقاله را مطالعه کنید:
https://igg-med.com/blog/doppler-ultrasound/
این روش تشخیصی به شناسایی عروق غیرطبیعی مرتبط با چسبندگی جفت نیز کمک می‌کند. بدین ترتیب سونوگرافی یکی از روش‌های تشخیصی کاربردی در عصر فعلی محسوب می‌شود.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا ام آر آی
در مواردی که یافته‌های به دست آمده از اولتراسوند قطعی نیست، MRI نمای دقیق‌تری از جفت و ارتباط آن با دیواره رحم ارائه می‌دهد. این روش تصویربرداری به ویژه برای ارزیابی جفت خلفی مفید است و حتی در شناسایی میزان تهاجم جفت به بافت‌های اطراف نیز کمک می‌کند.
تشخیص چسبندگی جفت با تصویربرداری داپلر رنگی
این تکنیک با ارائه اطلاعاتی در مورد الگوهای جریان خون، معاینه اولتراسوند را بهبود می‌بخشد. عروق غیرطبیعی مانند افزایش جریان خون به جفت یا وجود لکون‌های عروقی نشان‌دهنده اختلالات مربوط به چسبندگی جفت هستند.
تشخیص چسبندگی جفت با ارزیابی بالینی
با شرح حال کامل بالینی خود و معاینه فیزیکی که متخصصان از اجزای اساسی بدن شما انجام می‌دهند، فرآیند تشخیص چسبندگی جفت پیش می‌رود. متخصصان عوامل خطرآفرین، علائم این بیماری و هر گونه جراحی قبلی رحم را که شاید در احتمال بروز چسبندگی جفت نقش داشته باشند، تحت ارزیابی دقیق قرار می‌دهند.
بیوپسی به منظور تشخیص چسبندگی جفت
در موارد نادر، بیوپسی نیز برای گرفتن نمونه‌های بافتی به منظور بررسی و بافت‌شناسی انجام می‌شود. این روش به طور معمول برای مواردی که تشخیص پس از مطالعات تصویربرداری همچنان نامشخص است، گزینه‌ای ایده‌آل و مفید خواهد بود.
اهمیت تشخیص زودهنگام چسبندگی جفت
تشخیص زودهنگام چسبندگی جفت برای مدیریت موثر این بیماری و به حداقل رساندن خطرات برای مادر و جنین بسیار مهم است. درک علائم و نشانه‌ها می‌تواند به زنان کمک کند تا خیلی سریع به پزشک منتخب خود مراجعه کنند و برای درمان خود دست به کار شوند.
در مواردی که چسبندگی جفت تشخیص داده می‌شود، درمان توسط متخصصان زنان و زایمان، رادیولوژیست‌ها و متخصصان بیهوشی برنامه‌ریزی می‌شود. با درمان این عارضه زایمان ایمن نیز امکان‌پذیر است.
عارضه چسبندگی جفت را جدی بگیرید
در صورتی که شما نیز علائم و نشانه های چسبندگی جفت را در خود مشاهده می‌کنید، خیلی ساده از کنار این موضوع نگذرید؛ زیرا امکان دارد با گذر زمان اوضاع خطرناک‌تر شود یا سلامت شما و فرزندتان به خطر افتد.
بدین ترتیب با شناخت علائم چسبندگی جفت باید بلافاصله از متخصص مورد نظر خود کمک بگیرید. افراد حرفه‌ای در حوزه نام برده شده می‌توانند سلامت مادر و جنین را حفظ کنند.
منابع:
- ۰۳/۱۲/۰۲